Czego nie lubią kleszcze
Kleszcze, niewielkie pajęczaki bytujące w lasach, zaroślach i na terenach zielonych, mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt. Przenoszą one groźne choroby, takie jak borelioza czy kleszczowe zapalenie mózgu. Dlatego warto poznać czynniki, których te stworzenia nie lubią, aby móc skutecznie chronić siebie i swoją rodzinę przed ukąszeniami kleszczy.
Wysoka temperatura
Kleszcze najlepiej czują się w umiarkowanych temperaturach, zazwyczaj pomiędzy 4°C a 25°C. Wraz ze wzrostem temperatury, ich aktywność maleje, a w skrajnie wysokich temperaturach mogą nawet zginąć. W upalne dni, kiedy temperatura przekracza 30°C, kleszcze zazwyczaj ukrywają się w chłodniejszych miejscach, takich jak gruba warstwa ściółki leśnej lub gęste krzewy.
Wysoka temperatura może również prowadzić do odwodnienia kleszczy. Ponieważ są one stworzeniami bezkręgowymi, łatwo tracą wodę przez swoją skórę. Bezpośrednie działanie promieni słonecznych może przyspieszyć ten proces, powodując wysuszenie i w konsekwencji śmierć kleszcza.
Odwodnienie
- Kleszcze mogą stracić nawet 50% masy ciała z powodu odwodnienia
- Odwodnione kleszcze stają się mniej aktywne i mają mniejsze szanse na znalezienie żywiciela
Bezpośrednie działanie promieni słonecznych
- Promienie UV mogą uszkadzać delikatną strukturę kleszczy
- Długotrwałe wystawienie na słońce może prowadzić do śmierci
Suchość
Kleszcze wymagają wilgotnego środowiska, aby przetrwać. Suchość może drastycznie wpłynąć na ich cykl życiowy, utrudniając im przeżycie i rozmnażanie. Niska wilgotność powietrza i suche podłoże są dla nich bardzo niekorzystne.
| <10% | Większość kleszczy ginie w ciągu kilku dni |
| 10-30% | Kleszcze stają się mniej aktywne i poszukują wilgotniejszych miejsc |
| 30-70% | Optymalne warunki dla większości gatunków kleszczy |
| >70% | Sprzyjające warunki dla rozwoju i rozprzestrzeniania się kleszczy |
Suche podłoże, takie jak piaszczysta gleba lub beton, nie zapewnia kleszczom wystarczającej wilgoci do przetrwania. W tych warunkach mogą one łatwo ulec odwodnieniu i zginąć.
Substancje odstręczające
Istnieją pewne substancje chemiczne i naturalne, które działają jako skuteczne odpychacze kleszczy. Mogą one skutecznie chronić ludzi i zwierzęta przed ukąszeniami tych pajęczaków.
Olejki eteryczne
- Olejki eteryczne, takie jak olejek eukaliptusowy, rozmarynowy czy z drzewa herbacianego, mają silne właściwości odpychające kleszcze.
- Działają one poprzez swój intensywny zapach, który jest nieprzyjemny dla kleszczy.
- Można je stosować bezpośrednio na skórę lub ubrania, ale należy zachować ostrożność, ponieważ mogą powodować podrażnienia u niektórych osób.
Permeatryny
- Permeatryny to syntetyczne związki chemiczne o silnych właściwościach owadobójczych i odstręczających.
- Są one często stosowane w preparatach przeciwko kleszczom, zarówno do użytku na skórze, jak i do opryskiwania ubrań.
- Powinny być używane z rozwagą, ponieważ mogą być toksyczne dla ludzi i zwierząt w przypadku przedawkowania.
Naturalne odpychacze
- Niektóre naturalne składniki, takie jak olejek z grejpfruta, bawełna czy piołun, wykazują właściwości odstręczające kleszcze.
- Można je stosować w formie sprayów, kremów lub proszków na skórę i ubranie.
- Są one często uważane za bezpieczniejsze niż syntetyczne środki chemiczne, ale ich skuteczność może być nieco niższa.
Brak roślinności
Kleszcze są ściśle związane z obecnością roślinności, ponieważ jest ona ich naturalnym środowiskiem życia. Na otwartych przestrzeniach i terenach zurbanizowanych, gdzie brakuje roślin, kleszcze mają znacznie mniejsze szanse na przetrwanie.
- Otwarte przestrzenie, takie jak pola uprawne, łąki czy plaże, nie zapewniają kleszczom dostatecznej ilości schronienia i wilgoci.
- Tereny zurbanizowane, takie jak miasta i przedmieścia, z przewagą betonowych i asfaltowych powierzchni, są zazwyczaj zbyt suche i gorące dla kleszczy.
| Lasy liściaste | Wysokie |
| Lasy iglaste | Średnie do wysokiego |
| Zarośla | Wysokie |
| Tereny podmokłe | Wysokie |
| Parki miejskie | Średnie |
| Ogrody przydomowe | Średnie |
| Łąki | Niskie do średniego |
| Pola uprawne | Niskie |
| Tereny zurbanizowane | Bardzo niskie |
Kleszcze będą unikać terenów pozbawionych roślinności, ponieważ nie zapewniają one im odpowiednich warunków do przetrwania i rozmnażania się.
Zakończenie
Kleszcze, choć małe, mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt. Poznanie czynników, których nie lubią, takich jak wysoka temperatura, suchość, substancje odstręczające i brak roślinności, może pomóc w skutecznym ograniczeniu ich populacji i zmniejszeniu ryzyka ukąszeń. Poprzez stosowanie odpowiednich środków ochronnych, takich jak używanie odpychających preparatów lub unikanie terenów sprzyjających występowaniu kleszczy, możemy skutecznie chronić siebie i swoich bliskich przed przenoszonym przez nie chorobami.